(Odezwa do krajów Unii Europejskiej)
W ciągu ostatniego roku Białoruś, społeczeństwo białoruskie i emigracja białoruska stali się obiektem pewnych działań ze strony krajów europejskich, którzy ograniczają prawa i możliwości Białorusinów, a także zrównywają naród białoruski i Białoruś z Rosją. Faktycznie na dzień dzisiejszy my mamy doczynienie z „sankcjami dywanowymi”. Nadzwyczaj wyraźnie widać to w ostatnim pakecie sankcji przyjętym przez Radę Europejską (COUNCIL REGULATION (EU) 2024/1865) 29 czerwca 2024 roku. Pakiet ten utrzymuje ponad 100 tysięcy różnego kształtu towarów: od tych, którzy mogą być wykorzystane w przemyśle wojennym, do wyrobów gospodarstwa domowego – takich jak guziki, zupy, odzież (w tym nawet odzież używana), farby, papier (w tym papier toaletowy), pendzle dla malowania i podobne. Sankcje takiego kształtu uderzają nie tylko do prostych ludzi, ale demonstrują także absurdalną politykę Unii Europejskiej. Faktycznie są to działania zmierzające do totalnego embargo handlowego i blokady gospodarczej narodu białoruskiego. Na czym polegają sens i przyczyna takiej absurdalnej polityki? Dlaczego? W jakim celu? Czyj to jest cel?
„Sankcje dywanowe” dotyczą prostych obywateli i bespośrednie uderzają do ich prywatnych interesów gospodarczych i aktywności gospodarczej, stwarzając warunki dla pogorszenia ich sytuacji społecznej i gospodarczej. Podobne sankcje demonstrują, że UE uznaje i realizuje praktykę odpowiedzialności zbiorowej za działania A. Łukaszenki, a także traktuje Białorusinów jak zagrożenie równe zagrożeniu ze strony Rosjan. UE nie zwraca uwagi na fakt, że Białoruś i Białorusini nie biorą udziału w agresji rosyjskiej na Ukrainie, chociaż Rosja wykorzystuje antynarodny kolaboracyjny reżim A. Łukaszenki w swojej polityce antyukraińskiej. .
Dalszym przykładem nieprzyjaznej, niesolidarnej polityki wobec społeczeństwa białoruskiego jest zakaz na wjazd samochodów z białoruską rejestracją wprowadzony przez niektóre kraje sąsiedzkie: Łotwę i Litwę. Zakaz działa od 16 lipca. Różnego kształtu zakazy i ograniczenia wobec Białorusinów zostały wprowadzone przez Polskę, Litwę oraz Estonię.
Z drugiej strony, politycy europejscy niejednokrotnie publicznie świadczyli swoje poparcie i solidarność z narodem białoruskim w jego walce przeciwko dyktaturze A. Łukaszenki. Jednak realne działania krajów europejskich demonstrują inne tendencje.
Poszerzenie różnego kształtu ograniczeń w ostatnim czasie jest niepokojące. Dla Białorusinów, których już zrównano z Rosjanami, zostanie całkiem zakazany wstęp do krajów UE. To ostatecznie wpłynie na zniszczenie resztek niepodległości państwowej i samego społeczeństwa białoruskiego, przyśpieszy proces aneksji Białorusi przez Rosję i okupacji terytorium Białorusi przez Moskwę.
Polityka „sankcji dywanowych” doprowadzi tylko do pogorszenia sytuacji polityczno-gospodarczej Białorusi i upadku aktywności politycznej Białorusinów. Będzie takśe sprzyjać jeszcze większej izolacji społeczeństwa białoruskiego oraz ograniczy mobilność ludzi i skieruje ich w stronę Rosji. Jest to celem strategicznym Moskwy. W warunkach izolacji i dyskryminacji Białorusinów będą nasilać się nastroje antyeuropejskie w społeczeństwie białoruskim, a propaganda rosyjska będzie odnosić sukcesy. Proces ten będzie rozwijać się pod wpływem informacyjnym ze strony Rosji.
Poza tym „sankcje dywanowe” całkiem ignorują fakt, że na Białorusi pozostają setki tysięcy obywateli, którzy aktywnie wystąpili przeciwko reżimowi A. Łukaszenki i stali się ofiarami represji. Te osoby nie mają możliwości wyjechać z kraju i otrzymać pomóc zagranicą. Będąc pod moralną i polityczną presją władz, zostaną zmuszeni zmierzyć się z dodatkowymi trudnościami materialnymi.
Trzeba zaznaczyć, że dla znacznej części społeczeństwa białoruskiego, w tym dla osób o pewnych poglądach politycznych, więzi gospodarcze z Litwą, Łotwą i Polską są jedynym źródłem dochodów i zabezpieczenia podstawowych potrzeb materialnych. Powstaje sytuacja, kiedy rodziny więźniów politycznych i ofiar represji mogą otrzymać podstawowe towary tylko z zagranicy. A transport z pomocą harytatywną zostanie całkiem ograniczony.
W tych warunkach demokratyczny Ruch Narodowo-Wyzwoleńczy Wolna Białoruś wzywa kraje Unii Europejskiej:
1. Odmowić się od polityki zrównania Białorusi i Białorusinów z Rosją i Rosjanami;
2. Odmówić się od polityki dyskryminacji Białorusinów zagranicą;
3. Wprowadzić moratorium i w radykalny sposób zrewidować ostatni paket sankcji, przyjęty przez Unię Europejską wobec Białorusi.
4. Działać zgodnie z ogłoszonymi pryncypami poparcia i solidarności z narodem białoruskim oraz stwarzać warunki dla wzmocnienia jego więzi z Europą i dla poszerzenia wpływu europejskiego na Białorusi.
Wzywamy wszystkie probiałoruskie struktury demokratyczne do poparcia naszej pozycji.
Zianon PAZNIAK
-- Dr hab., Poseł do Rady Najwyńszej Białorusi (1990-1996), Przewodniczący Opozycji parlamentarnej Białoruskiego Frontu Narodowego, kandydat na prezydenta Białorusi, Lider polityczny Ruchu Narodowo-Wyzwoleńczego Wolna Białoruś
Paweł USAU
-- Dr hab., profesor, członek Białoruskiego Narodowego Sekretariatu Ruchu Wolna Białoruś, Dyrektor Centrum Analizy i Prognozy Politycznej (Warszawa)
19 lipca 2024 r.